پشت منکران معاد (قرآن)در آیه ۳۱ سوره انعام به بار سنگین گناه بر پشت منکران معاد اشاره شده است. ۱ - منکران معادمنکران معاد در قیامت با بار سنگین گناهان بر پشت خویش حضور پیدا میکنند. «قد خسر الذین کذبوا بلقآء الله حتی اذا جآءتهم الساعة بغتة قالوا یـحسرتنا علی ما فرطنا فیها وهم یحملون اوزارهم علی ظهورهم الا سآء ما یزرون»؛ آنها که لقای پروردگار را تکذیب کردند، مسلماً زیان دیدند؛ (و این تکذیب، ادامه می یابد) تا هنگامی که ناگهان قیامت به سراغشان بیاید؛ می‌گویند: «ای افسوس بر ما که درباره آن، کوتاهی کردیم!» و آنها (بار سنگین) گناهانشان را بر دوش می‌کشند؛ چه بد باری بر دوش خواهند داشت! (برخی از مفسران، آیه را ناظر به تجسم گناهان دانسته‌اند که آنها را بر دوش خود حمل میکنند. ) ۱.۱ - خسران منکرانمنظور از ساعة روز قیامت است و بغتة به معنى این است که بطور ناگهانى و جهش آسا که هیچکس جز خدا وقت آنرا نمى داند واقع مى شود، و علت انتخاب این نام (ساعة ) براى روز قیامت یا بخاطر آن است که با سرعت حساب مردم در آن ساعت انجام مى گیرد، و یا اشاره به ناگهانى وقوع آن است که در ساعتى برق آسا مردم از جهان برزخ منتقل به عالم قیامت مى شوند. حسرت به معنى تاسف بر چیزى است ولى عرب هنگامى که زیاد متاثر شود خود ((حسرت )) را مخاطب قرار داده و مى گوید: یا حسرتنا: گویا شدت حسرت چنان است که بصورت موجودى در مقابل او مجسم شده است ! سپس قرآن مى گوید: ((آنها بار گناهانشان را بر دوش دارند)) (و هم یحملون اوزارهم على ظهورهم ). ((اوزار)) جمع ((وزر)) به معنى بار سنگین است و در اینجا منظور از آن گناهان است و این آیه مى تواند یکى از دلائل تجسم اعمال بوده باشد زیرا مى گوید آنها گناهان خود را بر دوش مى کشند. و نیز مى تواند کنایه اى از سنگینى بار مسئولیت بوده باشد زیرا مسئولیتها همواره تشبیه به بار سنگین مى شود. و در پایان آیه مى فرماید چه بد بارى بر دوش مى کشند (اءلا ساء ما یزرون ) در آیه فوق سخنى از خسران و زیان منکران معاد به میان آمده ، دلیل این موضوع روشن است زیرا ایمان به معاد علاوه بر اینکه انسان را آماده براى زندگى سعادتبخش جاویدان مى کند و او را بتحصیل کمالات علمى و عملى دعوت مى نماید اثر عمیقى در کنترل انسان در برابر آلودگى و گناهان دارد و در بحثهاى مربوط به معاد اثر سازنده آنرا از نظر فردى و اجتماعى به خواست خدا توضیح خواهیم داد. ۱.۲ - آثار سوء انکاربه هر حال آیه مورد بحث یکى دیگر از آثار سوء انکار بعث مشرکین را بیان مى کند و آن اثر سوء عبارت است از اینکه به زودى به طور ناگهانى قیامتشان قیام نموده و ناله شان به حسرت بر دنیائى که مفت از دستشان رفته بلند شده ، گناهان را که آن روز به صورت بارى سنگین مجسم مى شود به دوش خواهند کشید. و این خود پستترین و دشوارترین احوال آدمى است و بد بارى است که به دوش مى کشند، یا بد گناه ، و یا بد وزر و وبالى است که حمل مى کنند. و این آیه ، یعنى آیه (( قد خسر الذین کذبوا بلقاء الله )) به منزله نتیجه اى است که از جمله (( و قالوا ان هى الا حیاتنا الدنیا... )) گرفته مى شود و آن این است که مشرکین با عوض کردنشان راحت آخرت و مسرت لقاء الله را با انکار بعث و عذاب الیمى که از لوازم آن است خود را خاسر و زیانکار کردند. ۲ - پانویس۳ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۷، ص۲۲۴، برگرفته از مقاله «پشت منکران معاد». |